Mụn trứng cá là tình trạng bệnh ngoài da phổ biến trên thế giới và có thể xuất hiện ở nhiều lứa tuổi tuy nhiên lứa tuổi dậy thì là thời điểm xuất hiện nhiều nhất do giai đoạn này cơ thể có nhiều sự thay đổi về nội tiết tố.Hãy cùng tìm hiều về mụn trứng cá nhé!
Mục lục
Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là dạng bệnh nang lông tuyến bã, với các tổn thương da do sự tăng tiết chất bã nhờn, đọng lại ở các lỗ chân lông, kèm theo hiện tượng viêm nhiễm ở nang lông tuyến bã. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là mụn trứng cá tuổi dậy thì, hay người có cơ địa da dầu.
Cơ chế và nguyên nhân hình thành mụn trứng cá
Cơ chế gây mụn trứng cá được xác định do 4 yếu tố sau:
- Tăng tiết chất bã nhờn: bao gồm yếu tố nội tiết và các yếu tố không liên quan đến nội tiết (xà phòng, sở hữu làn da dầu, mức độ tăng tiết bã nhờn…).
- Rối loạn sừng hóa ống bã: làm hẹp, thậm chí tắc đường thoát chất bã nhờn gây nên tình trạng ứ đọng chất bã.
Khi nang lông nhất là cổ nang lông tuyến bã bị sừng hóa làm cho ống bài xuất tuyến bã bị hẹp lại, khiến cho chất bã bị ứ đọng trong lòng tuyến bã. Nếu không xảy ra bội nhiễm, chất bã cô lại thành nhân trứng cá (khoảng 30 ngày). Nếu xảy ra bội nhiễm, tuyến bã sẽ sinh mủ, quá trình viêm nhiễm lan sang tuyến bã khác, gây nên dạng trứng cá bọc, trứng cá viêm tấy.
Có thể bạn muốn biết: Tìm hiểu các bệnh về da
- Vi khuẩn: liên cầu, tụ cầu và đặc biệt là Cutibacterium acnes trong các ống tuyến bã. Đây là vi khuẩn quan trọng nhất trong căn sinh bệnh học mụn trứng cá. Là loại vi khuẩn gram dương kỵ khí, phát triển tốt nhất trong điều kiện pH bằng 5-5,6, nhiệt độ 30-37 độ C. Trên cơ thể người có cơ địa tăng tiết bã nhờn, có dày cổ nang lông tuyến bã là điều kiện cho vi khuẩn kỵ khí phát triển. Trong đó, Cutibacterium acnes giữ vai trò chính trong sự phát triển mụn trứng cá.
- Tình trạng viêm nhiễm: sự xuất hiện của vi trùng sinh mụn, tạo ra các chất sinh học. Các chất này hoạt hóa hệ thống bổ thể, các bạch cầu đa nhân, gây tình trạng viêm nang lông.
Mụn trứng cá thường xuất hiện ở vùng da có nhiều tuyến dầu (bã nhờn) như mặt, trán, ngực, phần lưng trên và vai. Các nang lông được kết nối với các tuyến dầu.
Thành nang có thể phồng lên và tạo ra mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen do lỗ chân lông nở lớn. Nhìn mắt thường, mụn đầu đen có thể trông giống như bụi bẩn mắc kẹt trong lỗ chân lông. Tuy nhiên, mụn hình thành do lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu và vi khuẩn tích tụ, khi tiếp xúc với không khí sẽ chuyển sang màu nâu đen.
Triệu chứng hình thành của mụn trứng cá
Tùy vào mức độ nghiêm trọng của mụn, các dấu hiệu mụn trứng cá sẽ khác nhau:
- Mụn đầu trắng do lỗ chân lông tắc nghẽn
- Mụn đầu đen do lỗ chân lông mở rộng
- Các nốt mụn nhỏ màu đỏ, mềm (sẩn)
- Mụn nhọt (mụn mủ), là những nốt sẩn có mủ ở đầu
- Các cục u lớn, rắn, gây đau dưới da (nốt sần)
- Đau, có mủ dưới da (tổn thương dạng nang)
Mụn trứng cá thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và vai.
Biến chứng để lại của mụn trứng cá
Những biến chứng để lại của mụn trứng cá thường xảy ra ở người da sẫm màu, bao gồm:
- Sẹo: biến chứng da rỗ (sẹo mụn) và da dày (sẹo lồi) có thể tồn tại lâu dài sau khi mụn đã lành.
- Da thay đổi: sau khi hết mụn, vùng da bị ảnh hưởng có thể sẫm màu hơn (tăng sắc tố) hoặc sáng hơn (giảm sắc tố) so với thời điểm trước khi bị mụn.
Yếu tố nguy cơ phát triển mụn trứng cá
Bên cạnh những nguyên nhân, những yếu tố nguy cơ dưới đây cũng góp phần không nhỏ vào việc thúc đẩy tình trạng mụn phát sinh và tăng nặng. Chúng bao gồm:
- Tuổi tác
Ở giai đoạn dậy thì, nội tiết tố chưa được cân bằng khiến tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, dẫn đến tình trạng bít tắc lỗ chân lông và gây mụn. Sau tuổi 20, nội tiết đã ổn định, mụn trứng cá sẽ giảm đi và ít xuất hiện. Tuy nhiên, tình trạng mụn, thậm chí mụn bọc , mủ… vẫn xảy ra ở những người sau độ tuổi 20. Nguyên nhân có thể đến từ các yếu tố môi trường, căng thẳng, ăn thức ăn nhiều dầu mỡ…
- Thay đổi nội tiết tố
Các nội tiết tố nam (androgen), nhất là testosteron kích thích tiết bã nhờn, progesterone liều cao có tác dụng kích thích, liều thấp có tác dụng ức chế. Oestrogen liều cao có tác dụng ức chế. Hormone tuyến yên kích thích trực tiếp đến tuyến bã. Các yếu tố trên lý giải mối liên quan giữa trứng cá thường gặp ở tuổi dậy thì hoặc liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Di truyền
Nếu cả bố và mẹ đều bị mụn trứng cá, khả năng con cái có thể bị mụn trứng cá.
- Tẩy rửa
Lạm dụng xà bông kích thích tăng tiết bã, tăng nguy cơ hình thành mụn trứng cá.
- Môi trường
Các chất béo động vật trong môi trường, tiệm bán đồ ăn nhanh, công nhân cơ khí tiếp xúc thường xuyên với dầu nhờn của động cơ, độ ẩm, tia tử ngoại. Sự gia tăng độ ẩm trên bề mặt da ở môi trường khí hậu nóng ẩm có thể làm gia tăng sự trầm trọng của trứng cá, do sự tắc nghẽn ống nang lông tuyến bã.
- Thực phẩm ăn kiêng
- Chế độ ăn uống có chỉ số đường huyết thấp. Cắt bỏ thịt chế biến và carbs tinh chế có thể giúp giảm tổn thương do mụn trứng cá.
- Các sản phẩm sữa: việc tiêu thụ một số sản phẩm từ sữa và chế phẩm từ sữa, dường như làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá. Tuy nhiên, các sản phẩm từ sữa không phải sữa (như pho mát) dường như không làm trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá.
- Chất béo và axit béo: axit béo omega -3 và omega-6 có thể giúp giảm mụn trứng cá.
- Ăn chay: dù chế độ ăn thuần chay và ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng có ít bằng chứng cho thấy chế độ ăn này giúp ích cho việc điều trị mụn trứng cá.
- Chế phẩm sinh học: dù chế phẩm sinh học được tìm thấy trong sữa chua, thực phẩm lên men, các chất bổ sung… có thể giúp cải thiện mụn trứng cá nhưng các chuyên gia vẫn chưa thấy được lợi ích của chế phẩm sinh học trong điều trị tình trạng da liễu này.
- Ma sát hoặc áp lực lên da
Quá trình cọ sát của các vật dụng như điện thoại, điện thoại di động, mũ bảo hiểm, vòng cổ, ba lô quá chặt… hay thường xuyên đeo khẩu trang hoặc khẩu trang kém chất lượng, tác động lên da cũng được xem là nguyên nhân gây mụn.
Cách phòng ngừa mụn trứng cá
Mụn trứng cá là bệnh da liễu rất dễ hình thành và tái phát nhiều lần, rất khó để điều trị dứt điểm. Các chuyên gia đã tiến hành nghiên cứu và đúc rút ra một số biện pháp phòng ngừa mụn trứng cá:
- Dùng sữa rửa mặt phù hợp với đặc điểm da của bản thân với tần suất 2 lần/ngày
- Không nên chạm tay vào vùng bị mụn
- Không nên để điện thoại sát mặt khi nói chuyện điện thoại, tránh vi khuẩn từ điện thoại tiếp xúc với vùng da bị mụn
- Tránh tiếp xúc ánh nắng mặt trời vì có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh và khiến mụn hình thành
- Hạn chế căng thẳng, lo âu
- Không nên sử dụng nhiều mỹ phẩm
- Ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, uống nhiều nước
- Không nên tự ý nặn mụn, tự lấy mủ vì rất dễ để lại sẹo hoặc làm lây chỗ viêm
Mụn trứng cá tuy không quá nguy hiểm đến sức khoẻ nhưng có thể để lại vết thâm, sẹo trên da ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và gây khó khăn trong việc phục hồi làn da. Do đó, khi phát hiện mụn trứng cá, bạn cần đến thăm khám tại các cơ sở uy tín để được tư vấn và có phương pháp điều trị phù hợp theo từng loại mụn. Không tự ý điều trị vì có thể khiến tình trạng mụn trứng cá của bạn trở nên tệ hơn, lan rộng thậm chí là nhiễm trùng da.
Tại Phòng khám Da liễu Thẩm mỹ Thiên Trường có:
ĐỘI NGŨ BÁC SĨ
CHUYÊN MÔN CAO, GIÀU KINH NGHIỆM
Phòng khám Da liễu Thẩm mỹ Thiên Trường mang đến giải pháp hỗ trợ điều trị và chăm sóc tối ưu cho làn da của bạn. Tất cả Thạc sĩ Bác sĩ, điều dưỡng viên tại Phòng khám Da liễu Thẩm mỹ Thiên Trường đều tốt nghiệp chuyên khoa và làm việc tại các Bệnh viện Chuyên khoa hàng đầu trong nước và quốc tế.
- 100% Thạc sĩ Bác sĩ chuyên khoa da liễu Thẩm mỹ trực tiếp khám và điều trị
- Quy trình điều trị Chuẩn Y Khoa
- Cơ sở vật chất hiện đại
- Sở hữu nhà thuốc da liễu đạt chuẩn GPP
- Sở Y Tế cấp phép hoạt động
- Tận tâm, uy tín ,trách nhiệm
Nếu còn bất kỳ thắc mắc hay bất kỳ câu hỏi liên quan, hãy liên hệ ngay đến Tổng đài tư vấn online miễn phí 24/24 hotline: 02283673717 hoặc 0911522662 tại Phòng khám Da liễu thẩm mỹ Thiên Trường để được chính các chuyên gia giải đáp.
Lưu ý: Nếu bạn muốn thăm khám ưu tiên với bác sĩ chuyên khoa, không phải bốc số, xếp hàng, chờ đợi và đặc biệt được nhận ưu đãi từ phòng khám thì hãy ĐẶT LỊCH HẸN KHÁM TẠI ĐÂY! trước để nhận ngay mã số khám ưu tiên.
Phòng khám Da liễu Thẩm mỹ Thiên Trường
- Địa chỉ: 660 đường Điện Biên thành phố Nam Định.
- Gmail: Thientruongclinic@gmail.com
- Fanpage: Phòng khám Thiên Trường
- Điện thoại phòng chăm sóc khách hàng : 02283673717 hoặc 0911522662